Terapia poznawczo-behawioralna jest krótkoterminową metodą leczenia. Jej inicjatorem na początku lat sześćdziesiątych XX wieku był doktor medycyny Aaron T. Beck (wówczas adiunkt na Uniwersytecie Pensylwanii). Był on dogłębnie przeszkolony w zakresie psychoanalizy i prowadził własną praktykę. Podjął kroki do wykazania empirycznej prawomocności tej teorii, ponieważ zależało mu, aby naukowe środowisko medyczne w pełni je zaakceptowało. Przeprowadził w tym kierunku serię eksperymentów, które jednak nie zakończyły się uprawomocnieniem psychoanalitycznego podejścia do depresji, której to w szczególności doktor poświęcał swoją działalność. Wówczas doszedł do wniosku, że pacjentom potrzebna jest krótkoterminowa metoda leczenia, której jednym z głównych celów będzie konfrontowanie depresyjnego myślenia z rzeczywistością. Pierwotnie, opracowaną przez siebie metodę, Aaron T. Beck nazwał „terapią poznawczą”. Obecnie, określenie „terapia poznawcza” jest używane jako synonim „terapii poznawczo-behawioralnej”.
Terapia ta jest:
– ustrukturyzowana;
– krótkoterminowa;
– zorientowana na teraźniejszość;
– nastawiona na rozwiązywanie bieżących problemów i zmianę dysfunkcjonalnego (nieadekwatnego lub nieprzydatnego) myślenia i zachowania.
Początkowo, była ona przeznaczona do pracy z pacjentami z depresją. Dziś, jest dedykowana pacjentom z rozmaitymi zaburzeniami i problemami.
Leczenie oparte jest na:
– poznawczym opracowaniu przekonań i strategii behawioralnych, które charakteryzują konkretne zaburzenie;
– konceptualizacji, czyli zrozumieniu poszczególnych pacjentów (ich konkretnych przekonań i wzorców zachowania).
Terapeuta podczas swojej pracy z pacjentem dąży do wywołania u niego zmiany poznawczej, przez co rozumie się modyfikację jego myślenia i systemu przekonań.
CELEM jest spowodowanie trwałej zmiany emocjonalnej i behawioralnej.
Terapia poznawczo-behawioralna adresowana jest do pacjentów o różnym poziomie wykształcenia, dochodów, jak również w różnym wieku – od małych dzieci do osób starszych.
Obecnie jest wykorzystywana między innymi w:
– placówkach medycznych;
– szkołach;
– więzieniach.
Terapia poznawczo-behawioralna jest stosowana w formie przeznaczonej dla grup, par i rodzin.
Długość sesji terapeutycznej jest dostosowana do indywidualnych możliwości i potrzeb pacjentów.
mgr Joanna Hikert – psycholog, terapeuta
Na podstawie: Beck J.S.,
Terapia poznawczo-behawioralna, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego,
Kraków 201