Autyzm i zaburzenia z jego spektrum (ASD- Autism Spectrum Disorders) są współcześnie jednymi z najczęściej diagnozowanych i przybierających najcięższe formy, całościowymi zaburzeniami rozwoju. Dane pokazują, że dotykają one 60-70 osób na 10 000, a wskaźniki te nieustannie rosną. Zaburzenia ze spektrum autyzmu dotyczą każdej sfery funkcjonowania osoby nimi dotkniętej i zazwyczaj stanowią źródło bardzo trudnych doświadczeń dla całego jej systemu rodzinnego.
ASD diagnozuje się na podstawie występowania pewnych objawów, tak zwanych deficytów i nadmiarów behawioralnych. Deficyty behawioralne to umiejętności, które dziecko powinno posiadać, a których nie posiada. Są to zachowania typowe dla prawidłowo rozwijających się dzieci w tym samym wieku, ale nieobecne lub zbyt rzadko występujące u dziecka z autyzmem. Z kolei nadmiary behawioralne to zachowania, w które dziecko nie powinno się angażować, a często się angażuje, niewystępujące w takim nasileniu u prawidłowo rozwijających się dzieci w tym samym wieku. Utrudniają one lub nawet uniemożliwiają dalszy rozwój, kształcenie i – najogólniej mówiąc – funkcjonowanie społeczne. Im wcześniej zaburzenia te zostaną zdiagnozowane, tym szybciej dziecko będzie mieć szansę na korzystanie z profesjonalnej terapii i intensywne wspomaganie rozwoju. Ma to ogromne znaczenie w przypadku zaburzeń należących do autystycznego spektrum.
Rodzice i opiekunowie dziecka z diagnozą stają przed wyborem najbardziej optymalnego rodzaju podejmowanych oddziaływań edukacyjno-terapeutycznych wobec ich pociechy. Oferta podejść specjalistycznych w odniesieniu do osób z ASD, jest bardzo szeroka i zróżnicowana. Rodzice i opiekunowie dziecka z diagnozą powinni w swoim wyborze kierować się jednak przede wszystkim efektywnością podejmowanych oddziaływań, gdyż czas odgrywa tu istotną rolę. Objęcie dziecka monitorowaniem i szybkie podjęcie profesjonalnej interwencji jest bardzo wskazane – wówczas jej rezultaty są najbardziej widoczne. Skuteczność technik behawioralnych w edukacji i terapii podopiecznych z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, została naukowo udowodniona. Ich regularne stosowanie przynosi widoczne efekty w funkcjonowaniu, dlatego też warto przyjrzeć się temu podejściu z bliska.
Opracowanie: Joanna Hikert psycholog, terapeuta